فيستول مقعدي از بيماري هاي عفوني ناحيه مقعدي است. اين بيماري موجب اتصال غير طبيعي دو ارگان از بدن به يكديگر مي گردد. فيستول معمولاً در اثر عفونت درمان نشده آبسه ايجاد مي شود. اين بيماري همراه با علائمي مانند درد، سوزش، خارش، خونريزي و … بروز مي نمايد.

فيستول مقعدي با استفاده از درمان هاي خانگي و دارويي قابل درمان نبوده و تنها روش هاي جراحي تهاجمي مي توانند به بهبود و درمان اين عارضه كمك نمايند. تكنيك هاي جراحي مختلفي براي درمان فيستول وجود دارد اما همه اين روش ها نمي توانند درمان موثري باشند. پس آشنايي بيشتر با تكنيك هاي مختلف جراحي مي تواند به انتخاب روش صحيح درمان اين بيماري كمك نمايد. برخي از مهمترين روشهاي جراحي كه براي درمان فيستول مقعدي پيشنهاد مي شود، به اين شرح است:

تكنيك فيستولوتومي

فيستولوتومي مهمترين و كاربردي ترين روش جراحي فيستول مقعدي است. در اين روش جراحي مجراي فيستول با استفاده از چاقو باز شده و محتويات آن خارج مي شود. در اين روش ترميم از داخل به خارج است. مدت زمان بهبودي پس از اين عمل 1الي 2 ماه است.

اين روش همراه با ريسك آسيب به عضله اسفنكتر است. اما پزشك تمام سعي خود را خواهد نمود، تا كمترين ميزان آسيب به اين عضله وارد شود.

تكنيك استن

در روش سنتي درمان فيستول با تكنيك استن از موي اسب و يا كتان استفاده مي شد. ولي امروزه از نخ بخيه يا لوله تخليه براي از بين بردن عفونت و باز ماندن مجراي فيستول استفاده مي شود. اين نخ بايد براي حداقل 6 الي 12 هفته در مجراي بماند و سپس پزشك انجام جراحي را تجويز مي كند. اين روش براي افراد در معرض خطر آسيب به عضله اسفنكتر و بي اختياري مقعد كاربرد دارد.

تكنيك فلپ آدوانسمنت

تكنيك فلپ آدوانسمنت در مورد فيستول هاي پيچيده تر و افراد در معرض خطر بي اختياري استفاده مي شود. در طي اين روش با استفاده از بافت روده و يا پوست اطراف مقعد اقدام به ترميم فيستول مي نمايند. ميزان تاثير اين روش درماني 50% گزارش شده است. ابتلا به بيماري هاي زمينه اي براي فيستول مثل كرون و كوليت ريسك عود مجدد بيماري را افزايش مي دهد.

پلاگين بيولوژيكي

اين روش جراحي شامل ساخت پلاگين بيولوژيكي از مخاط روده بيمار و سپس بخيه زدن آن به مجراي فيستول است. بعد از انجام اين جراحي بافت جديد در اطراف اين پلاگين شروع به رشد مي كند و به اين ترتيب بيماري از بين مي رود.

ميزان موفقيت بعد از اين عمل 80% گزارش شده است. براي انجام اين جراحي بيمار بايد به مدت 24 ساعت در بيمارستان بستري شود. درد، آبسه و جابجايي پلاگين از عوارض احتمالي اين روش جراحي فيستول مقعدي هستند.

عوارض جراحي فيستول مقعدي

انجام جراحي فيستول مقعدي بي شك بدون عوارض نخواهد بود. اين عوارض غالباً كوتاه مدت بوده و پس از مدتي رفع مي شوند. عوارض جراحي فيستول مقعدي عبارتند از :

• درد
• خونريزي
• بي اختياري در دفع گاز و مدفوع به سبب آسيب به عضلات مقعد در اثر جراحي
• مشكل دفع ادرار
• عفونت در صورت ترميم نشدن كامل مجراي مقعد
• تورم و ترشح
• تب
• تهوع
• يبوست

از آنجايي كه تمامي روشهاي جراحي فيستول همراه با عوارض متعددي است و مشكلات مختلفي را به همراه دارد، امروزه كمتر مورد استفاده قرار مي گيرد. درمان فيستول با ليزر بهترين جايگزين براي جراحي بوده زيرا با استفاده از اشعه مادون قرمز اقدام به از بين بردن مجراي ايجاد شده مي نمايد و هيچ يك از مشكلات و عوارض روشهاي جراحي مانند درد، خونريزي، عفونت، بستري شدن بيمارستان، بي اختياري و .. را ندارد.

مراقبت هاي بعد از جراحي فيستول

انجام مراقبت هايي خاص به نتيجه گيري از درمان و جلوگيري از عوارض احتمالي كمك مي كند. برخي از اين مراقبت ها عبارتند از :

• مصرف مسكن ها به جهت كاهش درد
• مصرف آنتي بيوتيك به منظور جلوگيري از عفونت
• تعويض مرتب پانسمان، به منظور جلوگيري از عفونت
• جلوگيري از يبوست، براي اين منظور لازم مصرف فيبر، آب كافي و در صورت لزوم ملين را در رژيم غذايي خود قرار دهيد.
• حمام سيتز، قرار دادن ناحيه كفل و لگن در آب به تسريع روند درمان و جلوگيري از عفونت زخم كمك مي كند.
• اجتناب از وارد آوردن فشار بر زخم فيستول، بهترين راهكار اين است كه براي نشستن از يك بالش دوناتي شكل كمك بگيريد.